In de jaren ‘90 werden landbouwers zich ervan bewust dat veelvuldig gebruik van pesticiden schadelijke effecten heeft voor mens en milieu. Vanaf dat moment zetten vele land- en wijnbouwers de stap naar de zogenaamde ‘redelijke bestrijding’. Dat hield in dat men wijnstokken niet meer preventief besproeide, maar alleen indien er problemen dreigden.

Steeds meer wijnmakers vonden dit niet ver genoeg gaan. De biologische druiventeelt gaat immers alleen om de teelt van druiven, niet om het proces van het maken van de wijn, waarbij nog altijd kunstmatige toevoegingen zijn toegestaan zoals fabrieksgisten en enzymen. Bovendien blijkt dat er nog steeds geen efficiënt biologisch middel is tegen bepaalde ziektes (zoals meeldauw), zodat koper en zwavel nog altijd nodig blijven. De grenzen van de biologische druiventeelt zetten een aantal wijnbouwers ertoe aan om hun hele manier van denken omtrent wijnproductie om te gooien. In plaats van de wijnstok te beschermen of te "genezen", zijn ze op zoek gegaan naar methoden om de wijnstok zó sterk te maken dat hij niet meer ziek wordt. Van daaruit ontstond de beweging van de "biodynamie", die zich snel over de wijnwereld verspreidde.

Het biodynamische gedachtegoed is ontwikkeld door Rudof Steiner (1861-1925). Dit gaat uit van de denkwijze dat in de natuur en de kosmos alles met alles in verband staat, en dat de mens dat precaire evenwicht moet respecteren. Er wordt uitgegaan van een gesloten eco-systeem. Veel biodynamische wijnboeren werken met mest voor de wijngaard die afkomstig is van hun eigen dieren. In veel wijngaarden wordt het snoeiwerk aan het onderste deel van de stam gedaan door schapen. Het overige snoeiafval in de wijngaard wordt versnipperd en ‘terug gegeven’ aan de aarde. Verder scharrelen er vaak kippen of ganzen in de wijngaard.

Het oogsten en het onderhoud van de wijngaard vindt plaats volgens de biodynamische kalender die rekening houdt met de niet te onderschatten invloed van onder andere de zon en de maan op het aardse leven.

Biodynamische wijnbouw gaat uit van gezonde landbouwkundige maatregelen: de keuze voor het juiste druivenras passend bij het type klimaat en grond. De landbouwgrond wordt regelmatig rust gegund om te kunnen herstellen van de inspanning die zij heeft geleverd. Er worden speciale preparaten gebruikt om de vitaliteit van de bodem en van de gewassen te ondersteunen zoals bijvoorbeeld koemest- en kiezelpreparaten. Ook plantenpreparaten op basis van extracten van kamille, valeriaan en brandnetels worden toegepast in de wijngaard.

Anders dan de biologische wijnmakers zetten biodynamische wijnmakers hun levenshouding voort in de wijnkelder bij het maken van de wijn. Zij willen het proces van wijnstok tot wijnfles zoveel mogelijk haar natuurlijke gang laten gaan zonder onnodige mechanische processen. Zo worden er geen enzymen en aromatiserende fabrieksgisten of andere kunstmatige middelen toegevoegd.
Ook wordt de temperatuur van de most tijdens de gisting niet gemanipuleerd en wordt deze niet rondgepompt om bepaalde smaken te accentueren.
De wijn wordt na de gisting op een vat van biodynamisch hout of in een stalen tank gelagerd. Tenslotte wordt de wijn rechtstreeks vanuit het vat, zonder filtering of het helder maken met eiwitten of chemische middelen gebotteld.

Omdat sulfiet van nature voorkomt op de druif voegen veel biodynamische wijnboeren in zeer geringe mate sulfiet toe aan hun wijn om de zuivere druivensmaak te waarborgen. In concentraties die een fractie vormen van dat wat in de reguliere wijnbouw is toegestaan.

De wijn die je in je glas krijgt is dus eigenlijk puur vergist druivensap dat op natuurlijke wijze is ontstaan. Je zult dan ook verrast zijn om de oorspronkelijk smaak van wijn weer te leren ontdekken. Soms zal het even wennen zijn, onze smaakpapillen zijn immers gewend geraakt aan bewerkte producten.

We adviseren om de (niet mousserende) wijnen minstens een uur voor gebruik te openen en te decanteren, dat wil zeggen over te gieten in een karaf. Veel biodynamische wijnen hebben baat bij een langdurige beluchting.

Daarnaast raden we aan om de witte wijnen niet te koel te serveren, circa 13 graden Celcius is een prima temperatuur om de verscheidenheid aan aroma’s tot zijn recht te laten komen. Rode wijnen mogen juist iets koeler geserveerd worden op zo’n 18 graden Celcius.

Samenvattend kan je zeggen: 

- Aan biodynamische wijn wordt door een wijnmaker in de meeste gevallen een minimale hoeveelheid sulfiet toegevoegd om de zuiverheid en houdbaarheid  van de wijn te waarborgen. Dit betreft slechts 10% van de hoeveelheid sulfiet die volgens de wijnwetgeving aan wijn mag worden toegevoegd. En let op, wijn is nooit 100% vrij van sulfiet. Van nature is sulfiet op de druif al aanwezig. 

- Biodynamische wijn is meestal geen ingewikkelde natuurwijn met een oxidatieve stijl maar juist fris en vol. 

- Biodynamische wijn is vegan. 

- Biodynamische wijn heeft een eigenzinnig en toegankelijk karakter.

Wil je meer weten over biodynamische wijn? Lees dan in onze blog het artikel 'What is biodynamic wine'.